GÜLHAN İLE EN İYİLER: CHARLIE CHAPLIN

Çocukluğu yoksulluk içinde geçmiş, fakat sonrasında başarılarıyla yüksek kazançlar elde etmesine rağmen yoksulluk zamanlarını unutmamış bir dahi olan Charlie Chaplin’den bahsedeceğiz bugün.Sunay Akın, ‘Bir Çift Ayakkabı’ adlı kitabında onunla ilgili şunları söyler “Annesinin ayakkabısını giyen bir çocuğun adımları nasıldır? Ayağından büyük olan ayakkabılar çıkmasın diye kısa ve çabuk” Kıyafetlerinden de anlayabileceğiniz gibi o yoksulluk zamanlarını hiç unutmadı. Filmlerinde konu olarak yoksul hayatları seçti. Onu bastonu, melon şapkası, bıyığı ve kısa çabuk adımlarıyla tanıdık. Kızına yazdığı mektubu ve filmlerinde tüm insanlığa gönderdiği mesajlarla sevdik. Bugün ise onun sanatını bir kez daha ele alacağız. Çünkü filmleri sadece kendi yaşadığı dönemi değil, günümüzü de anlatıyor.MODERN ZAMANLAR

Modern Zamanlar filmi 1930’ların ekonomik buhran döneminin işçi sınıfına yansımasını ele alıyor. Fordizm’in getirisi olarak işçiler ürettiği ürüne yabancılaşır ve üretimin yalnızca bir kısmından sorumlu olurlar. Charlie Chaplin’in de görevi sadece vida sıkmaktır. Fakat patronu  üretim bandının sürekli olarak daha hızlı çalışmasını söyler. Öyle ki, Şarlo’nun başını kaşıyacak bile vakti kalmaz. İşçiler patronları tarafından birer makine olarak görülür ve mola saatleri bile kamera sistemiyle görüntülenerek daha çok çalışmaları sağlanır. Hatta işçilerin öğle arasında yemeklerini hızlı bir şekilde yemeleri için bir makine Charlie Chaplin üstünde denenir. Fakat işlevsizliği nedeniyle vazgeçilir. Şarlo’nun böyle bir ortamda çalışma hayatı akıl hastanesinde son bulur.                Filmin en akılda kalıcı sahnelerinden biri Charlie Chaplin akıl hastanesinden çıktıktan sonra bir kamyonun arkasından düşen bayrağı sahiplerine vermek için sallarken birden göstericilerin lideri konumuna geldiği sahnedir. Elinde tuttuğu bayrak nedeniyle komünist zannedilerek hapse atılır. Şarlo hapiste iken dışarısının nasıl olduğunu bir kadın figürü üzerinden izliyoruz. Sonrasında bu kadın karakter ile Şarlo’nun yolları kesişecektir.

ŞARLO VE ATATÜRKFilmleriyle pek çok insanı anlatan ve hayatlarına dokunan Charlie Chaplin Atatürk tarafından da son derece sevilerek izleniyordu. Lale filmin kurucusu Cemil Filmler “Hatıralar: Türk Sinemasında 65 Yıl” adlı kitabında Atatürk’ün film izlemesini anlatır. Atatürk İzmir’deki Ankara Sineması’nda Şarlo İdam Mahkumu filmini izlemiş, film bittikten sonra ise “Cemil hayatımda bu kadar güldüğümü hatırlamıyorum. Şunu bir daha seyretsek” demiştir.

Gülhan Çakır

@glhn.ca